Masaje de texto (2017)
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 19′ 21″
Performancearen bideo-erregistroa
Muntaia: Tractora Koop E
© Consonni
Documenta Fifteen (2022)
Kassel, Alemania

 

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Performancearen argazki-erregistroa
21 aulki jardunaldiak, 2023
Metrokoadrok antolatua
© Mendi Urruzuno
Oiartzun, Guipúzcoa

Masaje de la visión (2019)
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 13′ 43″
Performancearen bideo-erregistroa
© Casa Velha
Ourense

Scanner masajea (2023)
© Tractora Koop E
Atoi
Bilbao

Nire ustez, Idoiaren lehen Fisuretatik gaur egungo masajeetara, kezka-gune bat dago, etengabe garatzen dena. Ikerketa jarraitu bat denboran zehar, irtenbide bereziak ematen dituena. Nire iritziz, Masajeak aurrerapauso bat dira Idoiak frontaltasuna gainditzeko egiten duen prozesu horretan. Bertan, sentipen haptikoa bilatzen du bere praktikan, eta horrek Lygia Clark eta Helio Oiticica artistekin lotzen du, besteak beste. Idoiaren eskutik, bere Masajeetan, azaletik eta belarritik ikusten dugu, begiarekin ukitzen dugu, zuzenean barrukoak diren irudiak sortzen ditugu. Berak ez dio uko egiten irudiak sortzeari, baina bai irudi argiak, bideratuak, kokatuak, bereiziak eta desberdinak sortzeari. Sentiberatasuna eta pentsamendua harremanen bilbe gisa lantzen ditu, lausotu egiten du gure mendebaldeko ikuskerak zentzumenen funtzionamenduari eta logikari buruz ezarritako bereizketa, gorputzaren res extensa eta adimenaren res cogitaren artekoa. Masajeetan, ikusleen eta Idoiaren arteko distantzia lausotzeko joera dago. Idoiak artista gisa duen konpromisoa esponentzialki hazten da Fisuretatik Masajeetara. Lehenengoetan, pultsio indartsu batek irabazten du partida, eta ez dago negoziaziorik munduarekin. Bere karrera aurrera doan heinean eta bere ikerketa garatzen den heinean, lehenik Mantretan, eta are gehiago Masajeetan, Idoiaren agentzia hazi egiten da, eta horrekin batera mundua eraldatzeko borondatea, oinarrizkoenetik abiatuta; pertzepzioa zabaltzea eta, horrela, materialtasunari, pentsamenduari eta esperientziari emandako lurraldeak birbanatzea. Masaje de texto (2017) lanak hitzekin ukitu nahi du, mantu gisa bildu nahi zaitu haietan eta lekuz mugitu. Masaje de la visión (2019) lanean irudiak eta mugimenduak publikoaren gorputzean sortzen dira, masajea jasotzen duen pertsonaren sentsazioen barne-mugimenduan gertatzen dira. Performerraren gorputzak eta ikuslearen gorputzak beren mugak desitxuratzen dituzte, elementu bereizi eta desberdin gisa, eta sensorium berean parte hartzen dute biek, performerraren ustezko funtzio aktiboa eta publikoaren ustezko funtzio pasiboa ere desitxuratuz. Begia ukipen-gainazal gisa hartzen da, eta, aldi berean, entzumenaren bidez irudiak sortzen dira belarrian. Dena da arina eta bereizezina, sentsoriala eta aldakorra. Masaje Scanner (2023) lanean, muturrek elkar ukitzen dute R-ren bidez, erradikaletik erromantikora, arrarotik, irradiatzailera. R, bibrazioarena, arrosarena, barrearena. Idoiaren hitzetan, «R-ren marra sinboloa da, zeinua, baina aurpegia ukitzen dizun marrazkia ere bai». Idoiak prozesatzeko makinak sortzen ditu, Karen Baradek intra-ekintzak deitzen dituenak; berez koreografikoak diren prozesatzeko makinak, zeinen helburua den pentsatuz jotzen laguntzea eta, horrela, Marie Bardeten hitzetan, arrakala bat irekitzea monumentu kartesiarrean.

Erlazionatutako bibliografia

2005

→ Gata Sombra, Sara Paniaguarekin eta Leticia Moralesekin elkarlanean Artiumen, Vitoria-Gasteiz.

Gata Sombra Artiumen gaueko ordutegian izandako egonaldi eta ikerketa-aldi baten emaitza da, publikoari aurkeztu ziotenn areto berean egina. Pieza zuri, bidimentsional eta lauen sailean koka daiteke, zeina La puta inocencia lanarekin hasi, eta 2. zenbakiko fisura: Txoriak, 5. zenbakiko fisura: Zuloak eta Mantra Pared lanekin izango zuen jarraipena. Horietan guztietan, zuria ustezko neutraltasun-espazio gisa agertzen da. Abenduaren 16an.

Kanal bakarreko bideoa, soinuarekin, koloretan. 48′ 43″.

+ info

2006

→ Dueto, Filipa Franciscorekin Lisboako Alkantara Jaialdian, Portugal.

Dueto pieza elkarrekin ekoitzi zuten Alkantarak eta Panorama Rio Dançak (Rio de Janeiro, Brasil), Encontros inmediatos programaren barruan. Proiektuan, Bojana Cvejić-ek parte hartu zuen, gonbidatutako beste artista batzuekin batera.

+ info

2009

→ Autonomia eta konplexutasuna ikerketa-programa, Isabel de Naveránekin batera; 1. mintegiarekin eman zioten hasiera: Dantza kodeak. Gorputzaren diskurtsoak.

Autonomia eta konplexutasuna programak artistak eta teorialariak bildu zituen, dantza garaikideak bere historiarekin duen lotura ikertzeko eta hausnarketa kritikoak egiteko testuinguru espezifikoetan, askotan periferikotzat jotzen diren horietan, garatutako ekoizpen-, sorkuntza- eta zabalkunde-moduei buruz.

1. mintegia, Dantza kodeak. Gorputzaren diskurtsoak, Bilboarten izan zen, eta Janez Janša, Paulo Paixão, Zeynep Günsur, Edurne eta Clara Rubio eta Oskar Gómez Matak parte hartu zuten. BAK. Euskal Herriko Unibertsitateko Bilbao Arte eta Kultura programaren parte izan zen.

Programan artistek, ikasleek eta profesionalek parte hartu zuten, eta gogoeta egin zuten gizarte postmodernoetan gorputzak duen esanahi sozialaz, egungo dantzaren diskurtso performatiboez eta horiek ekoizpen-sistemekin duten harremanaz. Arratsaldeetan, Janez Janša artistak zuzendutako tailer teoriko-praktiko batek galdera eta esperientzia berriak zabaldu zituen parte-hartzaileen artean. Uztailaren 8tik 10era. 

+ info

2010

→  Autonomia eta konplexutasuna programaren 3. mintegia: Monument G1, G2, G3…, Janez Janšak Azalan emana.

Autonomia eta konplexutasuna programaren Bilboko lehen laborategian izandako esperientziaren ondoren, Maska institutuko Janez Janša artista gonbidatu zuten berriz, aurreko mintegiko proposamena sakonago gara zezan. Era berean, hainbat artista, antzerkigile, idazle eta ikertzaileri gonbit egin zieten 2010ean lantalde egonkor batean parte hartzeko, metodologia eta ikerketa-ildo teoriko-praktikoak gara zitzaten, Autonomia eta konplexutasuna programan jorratutako gaiei buruz hausnartzeko. Hauek izan ziren gonbidatuak: Victoria Pérez Royo (Arteako ikertzailea), Maria José Cifuentes (Arteako ikertzailea), Oier Etxeberria (artista), Igor de Quadra (artista), Matxalen de Pedro (artista), Helena Golab (koreografoa), Sandra Gómez (artista), Vicente Arlandis (artista), Quim Pujol (kritikaria eta performerra), Gabriel Ocina (aktorea), Ixiar Rozas (Arteako ikertzailea eta idazlea), Ana Buitrago (koreografoa). Azala sorkuntza-gunean (Lasierra, Araba), otsailaren 23tik 28ra.

+ info

2012

→ Leer y bailar (Bide Barrijak de Lauaxeta), AMMT/MRBE#3 jardunaldietan, Artelekun.

Ekitaldiaren programa eta audio-labeko artxiborako estekak. Abuztuaren 7an.

+ info

2013

→ La Naturaleza y su temblor, Societat Doctor Alonsorekin elkarlanean Bartzelonako Grec jaialdian.

La Naturaleza y su temblor site-specific interbentzio-mekanismo bat da, pasiera-bisita pausatu bat, antzerkiaren, dantzaren, gorputzaren, pentsamenduaren eta zinemaren tresnetatik abiatuta, beste errealitate bat azaleratzeko, beste era batera begiratu, deszifratu eta ulertzeko modua emango dizkioten pertzepzio-aukerak piztuz ikuslearengan, bere fantasmagorian barneratzera gonbidatuz.

Azalak, Vitoria-Gasteizko Arte Garaikideko Artium Museoak, CCC L’escorxador d’Elxek, Sevilla-Endanzako Arteen Zentroak, La Casa Encendidak eta Bulegoa z/b-k batera ekoitzia. Hainbat ekitalditan egin zuen bira, Bilboko BAD Jaialdian ere bai, eta hor egokitzapen familiar bat egin zen. Uztailaren 10etik 14ra.

Kanal bakarreko bideoa, soinuarekin, koloretan. 9′ 05″ y 10′ 00″.

+ info

2013

→ Leer y bailar lanaren taldeko bertsioa, Robert Walser-en El paseo dantzatzen irakurriz, Alhóndiga Bilbaoko 3, 2, 1 Forma Eszeniko Berrien Nazioarteko Topaketan.

Leer y bailar lanean, liburu oso bat irakurri zuten batera, ahots goran dantza egin bitartean. Parte-hartzaileak: Garazi López de Armentia, Isaak Erdoiza, Idurre Azkue, Daniel Arranz, Saioa Olmo, Ghislaine Verano, Itxaso Markiegi, Olatz de Andrés eta Idoia Zabaleta. Bilboko Alhóndigako -2. solairuko Erakusketa Aretoan, maiatzaren 24an.

+ info

2014

→ Elena Aitzkoa Topo programan parte hartzera gonbidatu zuen.

+ info

2014

→ Leer y Bailar (Habitación propia de Virginia Woolf), Circundances Jaialdia, Valentzia. * 

+ info

2015

→ Leer y Bailar (El lector de Pascal Quignard), Bartzelonako Mercat de les Flors-eko Secció Irregular programan, Quim Pujol komisario zela.

Idoia Zabaletak pieza hau Irakurri eta dantzatu izeneko Secció Irregular programanen egindako tailer baten emaitza gisa aurkeztu zuen. Idoiaz gain, Itziar Okariz eta Myriam Van Imschoot ere programaren barne egon ziren.

+ info

2015

→ Leer y Bailar (Un artista del hambre de Kafka), Donostiako Koldo Mitxelenan, Berrirakurtzen irakurketa-zikloaren barruan.

Memory Dump kolektiboak, Beñat Sarasolak eta Jon Benitok osatua, Berrirakurtzen/Releyendo ekimena jarri zuen abian 2014an.

+ info

2016

→ Leer y bailar (Os eidos de Uxio Novoneyra), Santiago de Compostelako Festival Escena do Cambio-n.

+ info

2017

→ Eskutik Hitza Dormir, escritura y performance: espacios de aparición mintegia, Ric Allsopek Azalan eskaini zuena.

Bost eguneko tailer honetan erabili ziren testu idatziak, aurkituak eta gogoratuak, paisaiaren eta tokiko ingurunearen esperientzia sentsoriala, eta kontzientzia-egoera guztiak, ametsari, idazteari eta irudikatzeari dei egiten ziotenak. Parte-hartzaileek testuak prestatu zituzten, liburu, orri eta soinu-pieza moduan (hala nola instalazioak, irudikapenak eta irakurketak); beren esperientzietatik sortutako “oroitzapen txikiak” eta aurkitu edo prestatutako material idatziak aurkeztu zituzten; eta testuek nola irudikatzen duten eta testuak nola irudikatzen diren aztertu zuten. Testu idatzietako adibide historiko eta garaikideez baliatu ziren tailerrean, horiek diziplinarteko praktika moduan irudikatzeko, eta idazketaren praktika eta irudikapena esploratu zituzten, ikertzeko eta dokumentatzeko tresna moduan. Ekainaren 16tik 23ra.

+ info

2018

→ p.i.c.a., Programa de Imaginación Colectiva en procesos de creación Artística, Azalan berak abian jarri zuena.

p.i.c.a. artista- eta ikertzaile-talde bati laguntzeko programa intentsiboa da, praktika artistikoan oinarritutako ikasketa-programa. Ikaskuntza-komunitate bat sortzea zen p.i.c.a. programaren helburua, bere barruan hartuko zituena prestakuntza fase bat, sorkuntzako egoitza fase bat eta argitaratzeko azken fase bat.
Idoia Zabaletak, Ixiar Rozasek, Luciana Chieregatik eta Isabel de Naveránek koordinatu zuten Azalan. Parte-hartzaileak: Ainara LeGardon, Alfredo Escapa, Camilla Téllez, Ibon Salvador, Inés Aubert, Isaak Erdoiza, Karlos Martínez B, Marion Cruza Le Bihan, Miguel Alvarez Fernández, Mirian Inza, Nazario Díaz, Rebeca Collins, Tamara Ascanio, Pablo Marte eta Alina Ruiz Folini.

+ info

2019

→ Dejar caer los ojos, un masaje de la visión Vitoria-Gasteizko Artiumen, Proklama 13 programaren atal moduan.

+ info

2020

→ Leer y bailar (Mujer al borde del tiempo de Marge Piercy) Bilboko Azkuna Zentroko Consonni Radioren programako AZ Festen.

+ info

2021

→ Masaje de la visión aurkeztu zuen Leticia Moraleresekin batera Mostrenkas Jardunaldietan, Vitoria-Gasteizko Mostrenka Aretoan.

+ info

2021

→ Leer y bailar (Canciones de los árboles de Archiduque Luis Salvador) Zarata Fest-en, Apodakako lursailtxoan.

+ info

2022

→ Masaje de la visión, Eztena Jardunaldiak Gipuzkoako Errenterian.

+ info

2022

+ info

2022

→ Leer y bailar (Lumbung kontakizunak, hainbat egile), Documenta Fifteen, Kassel, Alemania.

+ info

2023

→ Masaje de la visión, 21 aulki Jardunaldiak Gipuzkoako Oiartzunen.

Metrokoadro Sormen Lantegia-k antolatutako saioal EhunTze sormen espazioan. Urtarrilaren 2tik 4ra.

+ info

2023

→ Masaje de la visión, Casa Velha, Ourense.

Idoia Azalak, Pep Ramis eta María Muñoz de L’animal lagun dituela,
Casa Vella (Ourense) bisitatzen du, arte eszenikoei eskainitako zentro sortu berria. Han dagoela, Ikusmenaren masajea aurkezten du.

+ info