Mantra Vida (2016)
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 28′ 31”
Performancearen argazki-erregistroa, Envoltura, danza y acción-en parte bat izanik, 2016
Koldo Mitxelena Kultutunea
Donostia-San Sebastián

Mantra Vida (2016)
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 11′ 31”
Performancearen bideo-erregistroa, Envoltura, danza y acción-en parte bat izanik, 2016 © Filmotiven ekoizpena
Elipsiak programa, 2016
© Azkuna Zentroa
Bilbao

Mantra Vida (2016)
Performancearen argazki-erregistroa
Prácticas para estar juntas programa, 2017
© Espacio Nave
Santiago de Chile

Mantra Vida (2016)
Performancearen argazki-erregistroa
Prácticas para estar juntas programa, 2017
© Espacio Nave
Santiago de Chile

Mantra Vida (2016)
Performancearen argazki-erregistroa
Prácticas para estar juntas programa, 2017
© Espacio Nave
Santiago de Chile

Mantra Vida (2016)
Performancearen argazki-erregistroa
Prácticas para estar juntas programa, 2017
© Espacio Nave
Santiago de Chile

Mantra Vida (2016)
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 9′ 46”
Performancearen bideo-erregistroa, Top Mantra-ren parte bat izanik
Radicantes programa, 2019
© IVAM
Valencia

Mantra Vida (2016)
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 7′ 42”
Performancearen bideo-erregistroa, Top Mantra-ren parte bat izanik
Ideorritmias programa, 2021
© MACBA
Barcelona

Mantra Vida (2016)
Soinu grabaketa, estereoa. 7′ 20”

Mantra Om Momentua (2019)
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 5′ 49″
Performancearen bideo-erregistroa, Top Mantra-ren parte bat izanik
Radicantes programa, 2021
© IVAM
Valencia

Mantra Noístas (2016)
Soinu grabaketa, estereoa. 3′ 00″

Mantra Tengo tiempo (2017)
Performancearen argazki-erregistroa
© Zarata Festibala XI, 2017
La morada, Bilbao

Mantra Tengo tiempo (2017)
Performancearen argazki-erregistroa
© Zarata Festibala XI, 2017
La morada, Bilbao

Mantra Tengo tiempo (2017)
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 8′ 48″
Performancearen bideo-erregistroa, Top Mantra-ren parte bat izanik
Radicantes programa, 2019
© IVAM
Valencia

Mantra Porvenir (2019)
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 5′ 33″
Performancearen bideo-erregistroa, Top Mantra-ren parte bat izanik
Ideorritmias programa, 2021
© MACBA
Barcelona

Mantra Todas queremos pan (2019)
Soinu grabaketa, estereoa. 1′ 47″

Mantra Mientras tú (2019)
Soinu grabaketa, estereoa. 3′ 01″

Mantra Masculino (2019)
Soinu grabaketa, estereoa. 44″

Mantra Dame la mano urgente (2019)
Soinu grabaketa, estereoa. 2′ 22″

Mantra Verde (2019)
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 10′ 16″

Mantra Berdea (2019)
Haurrentzako egokitutako Mantra Verde (2019) piezaren bertsio bat da.
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 2′ 30″
Garaion Sorgingunea
Ozaeta, Álava

Mantra Luz (2020)
Soinu grabaketa, estereoa. 58″

Mantra Lorca (2020)
Soinu grabaketa, estereoa. 1′ 17″

Mantra Lorca (2016)
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 7′ 42″
Performancearen bideo-erregistroa, Top Mantra-ren parte bat izanik
Ideorritmias programa, 2021
© MACBA
Barcelona

Mantra Deberías pedirle perdón (2020)
Soinu grabaketa, estereoa. 2′ 24″

Mantra Ay la vida bonita (2020)
Soinu grabaketa, estereoa. 32″

Mantra Pared (2021)
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 5′ 36″
Performancearen bideo-erregistroa, Top Mantra-ren parte bat izanik
Ideorritmias programa, 2021
© MACBA
Barcelona

Mantra Déjala Ser (2021)
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 4′ 45″
Performancearen bideo-erregistroa, Top Mantra-ren parte bat izanik
Ideorritmias programa, 2021
© MACBA
Barcelona

Mantra Chamán (2021)
Bideo digitala, soinuduna, koloretan. 7′ 28″
Performancearen bideo-erregistroa, Top Mantra-ren parte bat izanik
Ideorritmias programa, 2021
© MACBA
Barcelona

Idoiak sarritan esaten du bere dantzaerak beti izan duela hizketa bat, bla-bla moduko bat. Hizketaren auzia, hizketaren distortsioa, dantzan antzerki-elementuak sartzea, harremanean jartzen du, adibidez, Meredith Monk-ekin, eta, hurbilago joz, Itziar Okariz, Amaia Urra eta Ixiar Rozasekin, perfomanceari lotutako artisten belaunaldi horrek mintzamena, hizkuntza eta hitza landu baitituzte gorputzaren inguruan antolatutako diziplina baten barruan. Guztiek hartzen dute hitza, baina uko egiten diote, Idoiak bezala, diskurtsoaren argitasunari. Fisuretan Idoiak bere hizketa hori erabiltzen du arrakala bat irekitzeko aurrez aurreko, erdiko, urruneko eta laututako begiradaren gailentasunean. Bestea ukitu nahi du hitzarekin, interpelatu, askotan zuzenean, saiatzen da bereizten dituen distantzia laburtzen. Mantretan, ordea, hitz eginez mugitzeko ahalmenak zabaltzen hasten da. Arreta irristatuz joan da gorputzetik hizkuntzara eta hitzak hitz egitean dituen ahalmen koreografikoetara. Mantrek ihes egiteko bide bat ematen dute, bere aurreko performanceetan hizkuntza erabiltzen zuen moduan, lerro zuzenean, bektore bat bezala zeharkatzeko. Hori gainditzeko, Idoia instrumentalki erabiltzen ari zena hondatzen hasten da, dantzan ari den gorputz baten mututasuna pitzatzeko. Fisuretan hizketa erabiltzen zuen desplazamenduak sortzeko, mugimendua, azken finean. Baina nola pentsatu hizkuntza hizkuntzarekin berarekin ez bada? Nola landu haren mugimendua? Nola sustatu, nola higitu? Nola gainditu haren frontaltasuna? Dokumentazioa gorderik duten lehenengo Mantrak audio-grabazioak dira. Idoiak dioenez, askotan, mantra horiek autoz gidatzen duen bitartean agertzen dira. Ingurunea azkar mugitzen da, lehen planoa ezabatu eta perspektiba okertu egiten da, kanpoan dena da aldagarria eta arina abiadura handian mugitzen garen bitartean, baina kabinan, gidatzeko gorputza erne jartzen duten diziplina eta teknika behar dira. Martxa aldatu behar da, seinaleak errespetatu, desbideratzeaz gogoratu, keinukaria piztu. Bi pertzepzio-modu horien arteko talkan sortzen zaizkio sarritan mantrak Idoiari, kalaka bat bezala. Gero estudiora joan eta landu egiten ditu. Han ez dago kanpoko mugimendurik, Azalako pareta zuriek, zoruak eta egurrezko sabaiak konstante gisa mugatzen dute espazioa. Gorputza, aldiz, hertsaduretatik aske geratzen da. Ez da markatu, abiadura apaldu eta pasatzen utzi behar. Hor eta horrela sortzen dira Mantren oinarrian dauden audio-grabazioak. Harietan, esaldiak eta errepikapen-egiturak lantzen dira, seriean modulatutako tonu-aldagaiekin. Mantretako askok binaritatean oinarritutako egiturak dituzte abiaburu (zu X baina ni Y, haiek X gu Y). Berriz ere, hasierako elementuak aurrez aurre. Guztietan, Idoia ahotsaren materialtasuna lantzen hasten da bilakaera gisa eta esatea mugimendu gisa. Mantren bidez, pentsamendu arrazional zientifiko modernoaren eskematik ihes egiten duten potentzial horietan oinarritzen du lana, eta hizkuntzak zuzenekoa izateari uzten dio. Serie honetan, indartsuago lantzen ditu sentsazioak, hitz hau edo hura ahoskatzean nola sentitzen den, zer keinuk sortzen duen g bat, g baten ondoren nola mugitzen nauen m batek, zein irudi moldatzen duten. Idoiak hizkuntza, ahoskera eta tonua bihurtzen eta haiekin jolasten du, eraldatzen ari diren irudiak sortzeko, sigi-saga, zurrunbilo eta iheserako aukerak zabaltzen dituen tarte bat sorrarazteko. Mantrak sortzeko prozesuari buruz pentsatzean, idatzi ahal izateko, itzaletan sartzen naiz, pentsatzen dut pentsatzen dudala eta itsutzen naiz. Performanceak orainaldi jarraiturako borondatea du, esaten dut neure artean; hori da Idoia bilatzen ari dena. Eta gero zalantza egiten dut, eta burura etortzen zait Pepe Sueroren kantu bat (Andalucía la que divierte, 1978), Vicenterekin mantra bat bezala entzun ohi nuena . Honela dio abestiak: “Pentsatzen dut hil egiten naizela pentsatzean, pentsatzen dut hil egiten naizela pentsatzen (…) pentsatzen dut bizi naizela kantatzean, kantatu nahi dut eta ezin dut (…) bizi nahian hiltzen naiz, pentsatzen dut bizi naizela kantatzean, kantatu nahi dut eta ezin dut, pentsatzen dut hil egiten naizela pentsatzen, pentsatzen dut hil egiten naizela pentsatzean”.